Αν το παιδί σας δεν σταματάει να κινείται, δεν σας δείχνει την πρέπουσα προσοχή όταν του μιλάτε και δυσκολεύεται πολύ να συγκεντρωθεί, αναρωτηθείτε μήπως έχει τη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας.
Τι είναι η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ);
Η ΔΕΠΥ είναι μια χρόνια διαταραχή, των οποίων τα συμπτώματα αναγνωρίζονται πρώτα στην ηλικία των 3-5 ετών, όταν το παιδί ξεκινά παιδικό σταθμό ή σχολείο.
Αυτή η διαταραχή νευρολογικής φύσεως συνήθως συνεχίζεται και στην ενήλικη ηλικία, αλλά με λιγότερα εμφανή συμπτώματα, εφόσον έχει διαγνωσθεί και αντιμετωπιστεί.
Δεν έχουν βρεθεί γενετικές αιτίες που να προκαλούν τη ΔΕΠΥ. Μπορεί, όμως, να υπάρχει οικογενειακό ιστορικό. 25% των ανθρώπων που διαγιγνώσκονται με ΔΕΠΥ έχουν κάποιον κοντινό τους πρόσωπο στο οικογενειακό τους περιβάλλον που έχει, επίσης, ΔΕΠΥ.
Συνήθως ο παιδαγωγός είναι ο πρώτος που αναγνωρίζει τη ΔΕΠΥ στο παιδί και μιλάει με τους γονείς, χάρη στην εμπειρία του στο πώς ανταποκρίνεται κάθε παιδί στην τάξη. Με τη σειρά τους, οι γονείς απευθύνονται σε έναν παιδίατρο ή ειδικό ψυχίατρο που θα κάνει τη διάγνωση στο παιδί, παρατηρώντας τη συμπεριφορά του.
Δεν υπάρχει άλλου είδους διαγνωστικό τεστ για τα παιδιά.
Για τους ενήλικες, όμως, αναπτύχθηκε από μια συμβουλευτική επιτροπή του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας σε συνεργασία με ανεξάρτητους ψυχιάτρους, ένα απλό τεστ, που βασίζεται στα νεότερα κριτήρια της διάγνωσης της διαταραχής και αποτελείται από 6 βασικά ερωτήματα. Μελέτη αυτού του τεστ έχει δημοσιευθεί στην επιθεώρηση Jama Phychiatry.
Όπως είπαμε, το τεστ διάγνωσης της ΔΕΠΥ για τους ενήλικες αποτελείται από 6 ερωτήματα. Αυτά είναι:
- Πόσο συχνά δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε σε αυτό που σας λένε, ακόμη κι αν κάποιος σας μιλά ευθέως;
- Πόσο συχνά σηκώνεστε από τη θέση σας σε περιστάσεις όπου απαιτείται να παραμείνετε ακίνητοι για αρκετή ώρα (π.χ. κατά τη διάρκεια μιας επαγγελματικής συνάντησης);
- Πόσο συχνά αντιμετωπίζετε δυσκολία να εκτονωθείτε ή να χαλαρώσετε στον ελεύθερο χρόνο σας;
- Όταν κάνετε μια συζήτηση, πόσο συχνά πιάνετε τον εαυτό σας να τελειώνει τις προτάσεις του συνομιλητή σας πριν προλάβει να το κάνει ο ίδιος;
- Πόσο συχνά αναβάλλετε τις υποχρεώσεις σας μέχρι την τελευταία στιγμή;
- Πόσο συχνά πιάνετε τον εαυτό σας να εξαρτάται από τρίτους όσον αφορά την οργάνωση της ζωής ή τη διευθέτηση των υποχρεώσεών σας;
Οι απαντήσεις που μπορεί να δοθούν δείχνουν τη συχνότητα: “ποτέ” που παίρνει 0 βαθμούς, “σπάνια” που παίρνει 1 βαθμό, “μερικές φορές” που παίρνει 2 βαθμούς, “συχνά” που παίρνει 3 βαθμούς και “πολύ συχνά” που παίρνει 4 βαθμούς. Αν απαντώντας σε αυτά τα ερωτήματα έχετε βαθμολογία 14 βαθμών και άνω, θα πρέπει να αναζητήσετε ειδικό για την τελική διάγνωση.
Σύμφωνα με έρευνα το 4% των ενηλίκων έχει ΔΕΠΥ.
Τύποι ΔΕΠΥ & συμπτώματα
Υπάρχουν τρεις τύποι της ΔΕΠΥ:
- Ο κυρίαρχος τύπος της ελλειμματικής προσοχής
- Ο κυρίαρχος τύπος της υπερκινητικότητας – παρορμητικότητας
- Ο συνδυαστικός τύπος των δύο κυρίαρχων τύπων
Τα συμπτώματα του κυρίαρχου τύπου της ελλειμματικής προσοχής είναι:
- Έχει άγχος για χρονοβόρες εργασίες, που απαιτούν προσοχή και λεπτομέρεια
- Χάνει deadlines
- Ξεχνάει ραντεβού
- Φαίνεται σαν να μη δίνει προσοχή στους άλλους
- Αναβάλλει συνέχεια
- Έχει κακή σχέση με το χρόνο
- Χάνει πράγματα
- Δεν κρατάει υποσχέσεις
- Κουράζεται εύκολα, όταν κάτι κρατάει για ώρα, είτε είναι συζήτηση είτε είναι εργασία
- Χάνει συνέχεια πράγματα
Τα συμπτώματα του κυρίαρχου τύπου της υπερκινητικότητας – παρορμητικότητας είναι:
- Αλλάζει συνέχεια θέση, πηγαίνει συχνά τουαλέτα, δεν μπορεί να μείνει ακίνητος σε μια θέση για πολλή ώρα
- Μιλάει συνέχεια, διακόπτει τους άλλους
- Μοιάζει να είναι σε μια συνεχή κίνηση και να μη χαλαρώνει ποτέ
- Εκνευρίζεται όταν πρέπει να περιμένει άλλους
- Λέει πράγματα, χωρίς να τα σκεφτεί, που μετά τον φέρνουν σε δύσκολη θέση
- Παραβιάζει συχνά τα όρια των άλλων
- Ξεκινά συνέχεια διαφορετικά νέα χόμπι και δραστηριότητες που δεν ολοκληρώνει
- Αναζητάει την αδρεναλίνη, και δημιουργεί δράματα για να τη ζήσει
- Έχει συχνές μεταπτώσεις διάθεσης, θυμώνει εύκολα, εκδηλώνει συμπτώματα κατάθλιψης και μειωμένης αυτοεκτίμησης
Αυτονόητα, τα συμπτώματα του συνδυαστικού τύπου είναι τα συμπτώματα των δύο τύπων.
Στο ντοκιμαντέρ «Shine a light – Understanding ADHD» ο Bryn Travers, που έχει τη διαταραχή, περιγράφει τη ζωή του με μια φράση που τα λέει όλα “Αισθάνομαι σαν ένα σύμπαν, στριμωγμένο μέσα σε ένα κουτί παπουτσιών”.
Πώς το άτομο με άτομο με ΔΕΠΥ αλληλεπιδρά με τους άλλους
Αν έχετε τα παραπάνω συμπτώματα, το ξέρετε ήδη. Οι σχέσεις με τους άλλους μπορεί να είναι από δύσκολες μέχρι σκέτη καταστροφή. Πόσο εύκολο είναι κάποιος σε οικογενειακό, φιλικό και επαγγελματικό επίπεδο να δείξει ανοχή, όταν μοιάζετε να μην τον προσέχετε, όταν δεν τηρείτε τις υποσχέσεις που δίνετε, όταν αργείτε και έχετε το δικό σας φρενήρη ρυθμό, όταν θυμώνετε από τη μία στιγμή στην άλλη; Όχι πολύ! Γι’ αυτό, πολύ πιθανό να είναι ιδιαίτερα δύσκολο να διατηρείτε τις σχέσεις σας, και μπορεί να χρειάζεται συχνά να δημιουργείτε νέες σχέσεις ή να αναζητάτε νέες δουλειές. Αυτή η πραγματικότητα είναι ακόμα πιο δύσκολη, αν δεν έχετε διαγνωστεί με ΔΕΠΥ και κανένας δεν γνωρίζει ότι πολλά από αυτά που νιώθετε και κάνετε είναι συμπτώματα αυτής της διαταραχής. Χωρίς αυτή τη γνώση, είναι φυσικό να φαίνεται στους άλλους ότι απλώς αδιαφορείτε και είστε στον κόσμο σας.
ΔΕΠΥ και SOCIAL MEDIA
Είναι ακόμα πιο δύσκολο να διαγνωσθεί η ΔΕΠΥ στο σύγχρονο κόσμο των social media, όπου όλο και περισσότερο άνθρωποι χάνουν τη δύναμη της συγκέντρωσης σε ένα σημείο, αφού βομβαρδίζονται συνεχώς από notifications και διαφημίσεις. Γι’ αυτό, χρειάζεται μια μετρημένη χρήση τους, ώστε να μην επιδεινώνονται τα ήδη επιβαρυμένα συμπτώματα.
Η σημασία του καλού παιδαγωγικού συστήματος
Τα παιδιά με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας βλέπουν τον κόσμο διαφορετικά και μαθαίνουν διαφορετικά. Πέρα από τα συμπτώματα του ΔΕΠΥ έχουν πολλά χαρίσματα και δυνατότητες. Ένα παιδαγωγικό σύστημα είναι καλό όταν στηρίζει τα παιδιά με ΔΕΠΥ, και γνωρίζει πώς να μειώσει τα εμπόδιά τους στη μάθηση και πώς να προάγει τις αρετές τους. Άλλωστε, από τα πρώτα πράγματα που μαθαίνουμε στη ζωή μας είναι ότι είμαστε όλοι διαφορετικοί και δεν γίνεται να υπάρχει ένας τρόπος σωστός ή μια προσέγγιση μόνο για όλους. Ο καλός παιδαγωγός θα εμπνεύσει τη μεγαλύτερη πρόοδο κάθε παιδιού ανεξάρτητα αν έχει ΔΕΠΥ ή όχι.
Θεραπεία – Τρόποι αντιμετώπισης
Μετά τη διάγνωση από τον ειδικό, μπορεί να δοθεί φαρμακευτική αγωγή. Όσον αφορά στα παιδιά είναι σημαντική η σύμπραξη παιδαγωγών και γονιών. Για στους ενήλικες είναι καλό η φαρμακευτική αγωγή να συμπληρώνεται από συμβουλευτική. Άλλοι τρόποι αντιμετώπισης είναι:
- η άσκηση. Αν έχετε ΔΕΠΥ, είστε υπερκινητικοί και σίγουρα έχετε ανάγκη να εκτονώσετε κάποιο μέρος από την υπερβάλλουσα ενέργειά σας.
- η καλή διατροφή, ξεκινώντας από ένα καλό πρωινό που σας στηρίζει όλη μέρα και τονώνει την προσοχή σας.
- η τάξη στο χώρο, γιατί η ακαταστασία δημιουργεί ακόμα περισσότερη έλλειψη προσοχής.
- η διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής ή η διακοπή της συμβουλευτικής. Ο συνδυασμός των δύο συμβάλλει στη μείωση των συμπτωμάτων.
- η καφεΐνη που βοηθά στην καλή λειτουργία του εγκεφάλου και ενισχύει την προσοχή.
- η αποφυγή ζάχαρης στη διατροφή, γιατί προκαλεί ακόμα περισσότερη υπερδιέγερση.
Αν είστε γονείς ενός παιδιού που έχει διαγνωσθεί με ΔΕΠΥ:
- Συνεργαστείτε με τους παιδαγωγούς και τους ειδικούς γιατρούς
- Διατηρείστε το δωμάτιό του αφαιρετικό και τακτικό
- Οργανώστε μαζί του καλύτερα τις υποχρεώσεις του
- Επιβραβεύστε το για κάθε καλή προσπάθεια
- Καλλιεργήστε το ενδιαφέρον του για ομαδικά χόμπι και δραστηριότητες
- Αφήστε κάποια διαλείμματα στο χρόνο του
Αν εσείς είστε αυτός/ή που ζει με τα συμπτώματα ΔΕΠΥ, ίσως ταυτιστείτε με τη μαρτυρία της Rebecca Nicholls, Energy Master and Fullness Coach στο http://drrachelvgow.com/resources-news/real-life-stories/my-life-with-adhd/
Η Rebecca ξεκινάει τη μαρτυρία της λέγοντας:
“ Μακάρι να μπορούσα να πληκτρολογήσω όσο γρήγορα μπορώ να μιλήσω. Μακάρι ο κόσμος να συμβάδιζε με το μυαλό μου. Αν μπορούσες να δεις τον κόσμο μέσα από τα μάτια μου, δεν θα ήθελες να με αλλάξεις, γιατί η ζωή (στα μάτια μου) είναι τόσο μαγική, όμορφη και χαριτωμένη και όλα είναι δικά μου.”
Η Rebecca μιλάει για πολλά, για τη μάχη που έδινε από παιδί, για το πώς κατάφερε να συμφιλιωθεί με τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ και να αναδείξει τα θετικά αυτής, για το πώς στηρίζει το παιδί της, επίσης, με ΔΕΠΥ, για να ζήσει τις δυνατότητές του στο φουλ. Δίνει ιδιαίτερη έμφαση στο πως πως δεν υπάρχει κανένα λάθος στο να έχεις ΔΕΠΥ και για το πόσο σημαντικό είναι να έχεις αποδεχθεί τον εαυτό σου, ώστε να σε αποδεχθεί και ο κόσμος, χωρίς να σου επιβάλλει τους δικούς του κανόνες. Όχι γιατί έχεις ΔΕΠΥ, αλλά γιατί είσαι υπέροχα διαφορετικός, όπως κάθε άνθρωπος.
Ενέργεια
Όπως τα μπλοκαρισμένα τσάκρα, έτσι και τα υπερδραστήρια τσάκρα επηρεάζουν αρνητικά τη φυσική ροή της ενέργειας.
Διαλογιστείτε μόνοι σας ή με τη βοήθεια των κρυστάλλων. Ο διαλογισμός θα σας βοηθήσει να χαλαρώσετε, να ηρεμήσετε το νευρικό σας σύστημα, να εστιάσετε κάπου την προσοχή σας, να βιώσετε τη στιγμή. Ακόμα και λίγα λεπτά καθημερινά μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση των συμπτωμάτων.
Χρησιμοποιήστε τη θεραπευτική δύναμη των θετικών δηλώσεων. Επαναλάβετε δυνατά, πολλές φορές:
- Μπορώ να ηρεμώ και να χαλαρώνω τον εαυτό μου
- Κάθε μέρα, συγκεντρώνομαι καλύτερα σε ό, τι με ενδιαφέρει
- Στρέφω την προσοχή σε ό, τι μου κάνει καλό
- Νιώθω γαλήνη και ισορροπία
Η εξισορρόπηση όλων των τσάκρα στο σώμα σας μπορούν να επιφέρουν ουσιαστική γαλήνη μέσα σας και να ενισχύσουν τη δύναμη της συγκέντρωσής σας.
Ενεργειακή θεραπεία – Your Growth Guide
Ελάτε να μιλήσουμε για το πώς η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας επηρεάζει τη δική σας ζωή και να βρούμε την ενεργειακή θεραπεία που σας ταιριάζει για να νιώσετε τη χαλάρωση και τη συγκέντρωση που επιθυμείτε.
Όποια ενεργειακή θεραπεία και αν επιλέξετε, θα λειτουργήσει συμπληρωματικά με την φαρμακευτική αγωγή και τη συμβουλευτική που ακολουθείτε. Δεν παρέχονται φάρμακα.
Πηγές
https://jamanetwork.com/collections/5519/attention-deficit-hyperactivity-disorders
https://www.adhdhellas.org/enimerosi/enimerotiko-yliko/dimosieyseis/2-uncategorised/1-test